Patriarchaat is een sociaal systeem waarin mannen de primaire macht hebben en waarin vaders gezag hebben over vrouwen, kinderen en eigendommen. Het houdt in dat de macht en autoriteit in de maatschappij voornamelijk in handen zijn van volwassen mannen. Dit kan zich manifesteren in de politiek, het bedrijfsleven, de religie en op vele andere gebieden van het leven.
De term wordt vaak gebruikt in de context van sociale en culturele discussies over genderrollen en gendergelijkheid, en het wordt meestal gepresenteerd als tegenovergesteld aan matriarchaat, wat een samenleving is waarin vrouwen de belangrijkste macht hebben.
Het is belangrijk om op te merken dat patriarchaat geen universeel kenmerk is van alle samenlevingen, en er zijn veel culturen en groepen die meer egalitaire of matriarchale structuren hebben.